تنوع بسیار کم مدل‌ها، کیفیت پایین، قیمت گران و انتظار طولانی برای تحویل، مواردی است که بازار خودروی ایران از مدت‌ها قبل به آن مبتلاست. در این آشفته بازار، هر از گاهی سروکله یک محصول جدید پیدا می‌شود، تا کمی باعث امیدواری باشد. در این مطلب قصد داریم یک عضو نسبتا تازه‌وارد یعنی سایپا کوییک R را پس از پیمودن 12 هزار کیلومتر مورد بررسی قرار دهیم پس «باما» همراه باشید.
سابقه حضور در بازار جهان و ایران
در دهه 90 و با معرفی تیبا، تیبا 2 ( نسخه هاچ‌بک) و ساینا، تعداد اعضای خانواده پلتفرم X200 به مرور افزایش یافت بدون آن‌که برنامه دقیقی برای حذف مدل‌های قدیمی تعیین شود. کوییک هم به عنوان نسخه هاچ‌بک از ساینا در سال 97 منجر شد. به مرور زمان نسخه‌های متفاوتی از کوییک با اسامی R ،R پلاس، S و در نهایت اتوماتیک پلاس وارد بازار شده است.
هرچند واژه کوییک ابتدا کلمه انگلیسی Quick به معنی سریع را در ذهن مخاطب تداعی می‌کند، ولی این نام در اصل به روستایی در استان کرمانشاه تعلق دارد. پس از انتشار تصاویری از نمونه فرمان راست کوییک در آفریقا، سایپا اعلام کرد این موارد به پروژه تحقیقاتی یک شرکت استارتاپی به نام مورزا تعلق داشته و هیچ ارتباطی با گروه خودروسازی سایپا ندارد. بنابراین برخلاف تیبا و حتی پراید که در سایر کشورها عرضه شده‌اند، خبر دقیقی از صادرات کوییک در دست نیست.
طراحی سایپا کوییک
بدنه کوییک در بخش جلو تقریبا با ساینا مشترک بوده و تنها به لطف جزئیات جلوپنجره و سپر جلو، شاهد کمی تفاوت هستیم. هرچه به سمت عقب حرکت کنیم، ریل سقفی، فلاپ‌های پلاستیکی حاشیه گلگیرها و البته فرم متفاوت انتهای بدنه و چراغ‌ها، تفاوت‌های کوییک با ساینا بیشتر آشکار می‌شود.
تزئین سقف، لبه زیرین سپرها، فریم مه‌شکن و بخش اعظم آینه‌های جانبی با رنگ متفاوت از بدنه (قرمز یا مشکی) و البته برچسب‌های رنگی و رینگ‌های اسپرت در نمای جانبی، تفاوت‌های نسخه R با کوییک معمولی است.
کوییک R در ترکیب‌های مختلف: سفید با سقف قرمز، سفید با سقف مشکی، قرمز با سقف مشکی، مشکی با سقف قرمز، نقره‌ای با سقف مشکی و چند گزینه دیگر قابل انتخاب بوده که نسبت به خودروهای داخلی بسیار متنوع به نظر می‌رسد.
کیفیت رنگ بدنه کاملا در سطح متوسط و در حد سایر محصولات سایپا است، اما در قطعات قرمز رنگ کمی بدتر به نظر می‌رسد. برچسب Cross روی گلگیر جلو سمت شاگرد هم تا مرز جدا شدن از بدنه پیش رفته است. درز غیرطبیعی و نامتقارن بین قطعات بدنه در خودروهای داخلی، قصه‌ای قدیمی است که در مورد کوییک هم تکرار شده و در برخی قسمت‌ها مثل حاشیه چراغ‌های عقب کاملا خود را نشان می‌دهد.
بخشی از حرف Q در نشان Quick روی در صندوق با پلاستیک زرد رنگ ساخته شده، که سوال برانگیز است و لااقل بهتر بود از رنگ مشترک با سایر بخش‌های بدنه استفاده می‌شد. هیچ دستگیره‌ای برای در صندوق این خودروی هاچ‌بک درنظر گرفته نشده است، بنابراین هنگام بستن باید از لبه در یاری گرفته و احتمالا برای اطمینان از بسته شدن هم فشار مضاعف به این قطعه وارد کرد که در نمونه مورد آزمایش، متاسفانه جای انگشتان دست باقیمانده و ضعف ورق بدنه لااقل در این بخش کاملا قابل مشاهده است.
در نهایت طراحی کوییک تغییری مثبت و رو به جلو (هرچند دیرهنگام) نسبت به تیبا و حتی ساینا بوده، اما برخی موارد همچون ترکیب فرم محدب سقف و قوس ستون C با خطوط تیز و شکسته دماغه، هماهنگی کلی را برهم زده است.
پس از ورود به کابین کوییک، با فضایی روبرو میشوید که از لحاظ بصری نسبت به تیبا ارتقا یافته است و به لطف قطعات قرمز و طرح فیبرکربن حاشیه دریچه‌های تهویه، قصد دارد کمی تنوع و هیجان به بیننده القاء کند.
اما حتی اگر داشبورد کوییک را زیبا بدانید، احتمالا فرصت زیادی برای لذت بردن از آن پیدا نخواهید کرد، زیرا کیفیت ناخوشایند قطعات که عموما از جنس پلاستیک خشک ساخته شده، بهبود طراحی را کاملا تحت‌الشعاع قرار داده است. طرح داشبورد پژو 206 با گذشت 23 سال از معرفی این خودرو، زیباتر از کوییک به نظر می‌رسد هرچند از نظر کیفیت خیلی برتر نیست و فضای زیادی را اشغال می‌کند. یکی از ایرادات کوییک، مشاهده دسته سیم‌ها در زیر پای راننده است که منظره ناخوشایندی را پدید آورده و سازنده می‌توانست حتی با یک قطعه پلاستیکی آن‌ها را از نظر پنهان کند. جای پر شده زبانه قفل رودری‌ها هم ظاهر خوشایندی ندارد. در بالای مانیتور کوچک آنالوگ هم می‌توان اثری از پوسته شدن رنگ را مشاهده کرد.
صندلی خودروی مورد بررسی با پوشش چرمی افترمارکت روکش شده است، بنابراین نمی‌توان درباره کیفیت آن اظهار نظر کرد. راحتی صندلی هم در حد تیبا بوده و برای مسیرهای کوتاه درون‌شهری می‌توان تاحدی روی آن‌ها حساب باز کرد.
نگارنده پس از تنظیم صندلی راننده برای قد 175 سانتی‌متر، برخلاف انتظار در صندلی عقب هم تقریبا بدون مشکل جای گرفتم، امری که در پژو 206 به راحتی قابل انجام نبوده و می‌تواند از مزایای کوییک باشد.
امکانات رفاهی سایپا کوییک
کوییک R به سیستم صوتی با پشتیبانی از USB ،CD و چهار بلندگو، بالابر برقی تمام شیشه‌ها، تنظیم برقی آینه‌های جانبی، سنسورهای پارک عقب و ایموبلایزر مجهز شده است، که ناچیز به نظر می‌رسد اما در مقایسه با تیبا، ساینا و حتی پژو 206 تیپ 2 کمبود چندانی ندارد. البته در نسخه آپشنال یعنی کوئیک پلاس، موارد بیشتری شامل سیستم مالتی مدیا شامل نمایشگر مرکزی، دوربین دنده عقب و رهیاب ماهواره‌ای، فرمان D با کلیدهای کنترلی، روکش چرمی صندلی‌ها و کمربند ایمنی و دوخت روکش‌ها به رنگ قرمز هم وجود دارد.
دکمه بازشوی صندوق روی ریموت قرار گرفته است، که متاسفانه کارکرد درستی ندارد. به روشنایی کابین هم توجه زیادی نشده، چراکه چراغ مطالعه عملا در بخش سرنشینان عقب نصب شده و داشبورد و کلیدهای شیشه بالابر هم از چراغ بی‌بهره مانده است. ای کاش امکان فعال شدن قفل درها پس از حرکت هم فراهم شده بود.
فضای صندوق کوییک R برابر با 225 لیتر اعلام شده، که در موقعیت تقریبا برابر با تیبا 2 (223 لیتر) قرار گرفته، ولی نسبت به پژو 206 (245 لیتر) کمی کوچکتر است.
مشخصات فنی سایپا کوییک
طول، عرض، ارتفاع و فاصله بین محورهای کوییک R به ترتیب برابر با 3.989، 1.678، 1.532 و 2.412 متر اعلام شده، که نسبت به ساینا در ارتفاع و عرض به ترتیب 48 و 15 میلی‌متر افزایش نشان می‌دهد، که آن هم ناشی از نصب ریل سقفی و قطعات حاشیه گلگیرهاست.
کوییک R همچون کوییک و البته تیبا به پیشرانه M15 هشت سوپاپ با حجم دقیق 1503 سی‌سی با خروجی 87 اسب‌بخار قدرت در 5300 دور در دقیقه و 128 نیوتن‌متر گشتاور در 4300 دور در دقیقه و جعبه‌دنده 5 سرعته دستی مجهز شده است. حداکثر سرعت این خودروی 1065 کیلوگرمی، 160 کیلومتر برساعت تعیین شده است.
تجهیزات ایمنی کوییک R به دو کیسه هوا برای راننده و سرنشین جلو و ترمزهای دیسکی و کاسه‌ای در محورهای جلو و عقب با ABS و EBD محدود شده که برای استانداردهای سال 2021 اصلا کافی به نظر نمی‌رسد. البته سایپا ادعا نموده که ایمنی محصولات پلتفرم X200 مورد بازنگری اساسی قرار گرفته، اما عدم آزمایش تصادف کوییک توسط نهادهای معتبر، تردید خریداران درباره عملکرد ایمنی این خودرو را به همراه دارد. تنها رقیب غیر هم‌خانواده کوییک یعنی پژو 206 هم در سال 2000 موفق به کسب 4 ستاره ایمنی از موسسه یورو انکپ شده است، که البته با استانداردهای امروزی قابل تکرار نیست.
تجربه رانندگی سایپا کوییک
وقت آن رسیده که محصول جدید سایپا با پیمایش بیش از 12 هزار کیلومتر در طول 9 ماه گذشته را مورد بررسی قرار دهیم. با وجود افزایش ضخامت ستون جلوی محصولات پلتفرم X200 در قیاس با پراید، دید به جلو و طرفین در کوییک R نسبتا مناسب است. دسترسی راننده به ادوات و خوانایی نشانگرها هم در حد متوسط بوده و مشکل خاصی از این نظر وجود ندارد. همین ابتدای کار باید به دو نکته مهم توجه کرد: نخست اینکه لذت سواری با کوییک R کاملا به ماهیت خودروی قبلی شما بستگی دارد. نکته بعدی، کیفیت ساخت متغیر کوییک در نمونه‌های مختلف است که احتمال دارد مشکلات مشترک یا متفاوت قابل مشاهده باشد.
در لحظه شروع به حرکت، عملکرد نسبتا سفت جعبه‌دنده جلب توجه می‌کند. بد نیست بدانید دیسک و صفحه این خودرو ظرف تنها یک ماه پس از تحویل، تعویض شده است!
شروع حرکت با کوییک، کاملا یادآور تیبا است. با وجود نصب موکت زیر کاپوت، صدای موتور کاملا به داخل نفوذ می‌کند بنابراین از همان شروع حرکت می‌توان حدس زد که با فشردن پدال گاز، اوضاع تاچه حد بدتر باشد.
در مواجه با اولین ناهمواری، صدای جیر جیر از طاقچه عقب به گوش می‌رسد! که گویا از مدتی پیش خود را نشان داده است. تعلیق کوییک در محور جلو، مک‌فرسون و در محور عقب با آرایش میله پیچشی طراحی شده و به نسبت خودروهای همکلاس عملکرد قابل قبولی دارد، اما مطمئنا نمی‌تواند ضامن تامین راحتی باشد. در نمونه مورد آزمایش، کمک فنر جلو یکبار و تحت پوشش گارانتی تعویض شده است.
فرمان هیدرولیک هم عملکرد نسبتا نرمی ارائه داده ولی شعاع گردش به وضوح نسبت به پراید افزایش یافته است، که قدرت مانور کمتر در معابر شهری را به همراه دارد. در عین حال ، فرمان‌پذیری کوییک R در هنگام حرکت در سرعت بالا یا پیچ و خم جاده چندان مطمئن نیست، که بخشی از آن به طراحی قدیمی شاسی و سیستم تعلیق و بخش دیگر به ارتفاع خودرو مربوط است.
عملکرد نه چندان قوی ترمزها مخصوصا در سطوح خیس و لغزنده، حسی ناخوشایند به راننده منتقل می‌کند، بنابراین رعایت سرعت مجاز با چنین خودرویی کاملا الزامی بوده و تعویض لاستیک‌ها نیز توصیه می‌شود.
در کاتالوگ کوییک خبری از عدد شتاب نیست، اما بسته به شرایط ارتفاع و نحوه رانندگی، رقمی در حدود 14 ثانیه یعنی مشابه با تیبا قابل دسترسی خواهد بود. کوییک قدرت بیشتری نسبت به 206 تیپ 2 در اختیار دارد ولی 40 کیلوگرم سنگین‌تر است. البته شتاب‌گیری با کوییک با افزایش بسیار زیاد صدای پیشرانه همراه بوده که شاید راننده را از بالا بردن دور موتور پشیمان کند. عملکرد کولر کوییک مخصوصا در گرمای شدید راضی‌کننده نیست.
اینجاست که خود را برای رانندگی آرام داخل شهری با کوییک قانع می‌کنیم، اما قیمت بالاتر قطعات بدنه نسبت به تیبا و حتی در برخی موارد نسبت به ساینا، شعاع گردش بیشتر در مقایسه با پراید در کنار اختلاف 16 سانتی‌متری طول بدنه نسبت به پژو 206 و البته مصرف سوخت بین 9 تا 10 لیتر در نمونه مورد آزمایش، بازهم تردید خریدار را به همراه دارد.
ایرادات کیفی ، فناوری قدیمی و راندمان پایین موتور کوییک چندان قابل دفاع نیست، اما حضور خودروهایی همچون تاتا نانو یا رنو کوئید در بازار جهانی نشان داده، هرچقدر پول بدهید همانقدر آش تحویل می‌گیرید! این‌ها را در کنار شرایط بازار خودروی ایران قرار دهید تا کلیت ماجرا کاملا مشخص شود.
با نگاهی به سایر گزینه‌ها ، احتمالا برای خرید کوییک وسوسه میشوید چراکه پراید بالاخره از دور خارج شده و ظاهر تیبا هم پس از یک دهه، تکراری به نظر می‌رسد. پژو 206 تیپ 2 هم پس از سال‌ها بالاخره در برابر یک رقیب همکلاس قرار گرفته، اما فضای کمتر کابین و مخصوصا اختلاف قیمت 50 درصدی با نسخه دستی کوییک، احتمالا خریدار را پشیمان کند.
درنهایت می‌توان سایپا کوییک را خودرویی با پیشرانه کم استهلاک و دسترسی مناسب به تعمیرکار و قطعات یدکی دانست، که در نسخه R کمی از سایر خودروهای کسل‌کننده متمایز شده است، اما فناوری قدیمی، پیشرانه کم بازده، ایمنی نامشخص و برخی ایرادات کیفی این خودرو را نمی‌توان نادیده گرفت.